Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Sosyal Adalet Liderliği Algıları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11097228Anahtar Kelimeler:
Öğretmen- yönetici- sosyal adalet- destek- katılım- eğitim- okulÖz
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal adalet liderliği algılarının tespiti ve bu algılarının kişisel özelliklere göre farklılık durumunun ortaya çıkarılmasıdır. Betimsel tarama modelinde yapılan bu araştırmada kolay ulaşılabilir örneklem ile 375 katılımcıdan veri toplanmıştır. Araştırmada Okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal adalet liderliğini orta ve yüksek düzeylerde sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal adalet liderliği alt boyutlarında en yüksek düzey “Katılım” boyutunda olup bunu “Destek” boyutu “Yüksek” ve “Eleştirel bilinç” boyutu “Orta” derecede izlemiştir. Genel sosyal adalet liderliği algısı ise “Yüksek” düzeydedir. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal adalet liderliği alt boyutları ve genel algılarının kişisel özelliklere göre yaş, medeni durum, okulun bulunduğu sosyo ekonomik çevre, görev ve ilçeye göre farklılık göstermediği ancak cinsiyet, kıdem ve kariyer durumuna göre ise anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal adalet liderliği alt boyutları algılarının cinsiyete göre bütün boyutlarda ve genel olarak erkeklerin ortalamalarının kadınlardan yüksek olduğu görülmüştür. Sosyal adalet liderliği alt boyutlarından destekleme boyutunda kıdemleri 1-10 yıl olanların 11-20 yıl kıdemlilerden daha yüksek destek sağladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal adalet liderliği alt boyutları ve genel algılarının kariyer durumlarına göre destek, eleştirel bilinç boyutlarıyla genel sosyal adalet liderliği algılarında öğretmenlerle uzman öğretmenler ve uzman öğretmenlerle başöğretmenler arasında anlamlı fark olduğu ve farkın öğretmenler ve başöğretmenler lehine yüksek uzman öğretmenler aleyhine düşük olduğu tespit edilmiştir.
Referanslar
Alpaslan, E., & Kartal, S. (2020). İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitimde sosyal adalete ilişkin görüşleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 14-31.
Ardakoç, İ. (2020). Eğitimde fırsat eşitliği sağlanmasında okul liderlerinin rolü. Alanyazın, 1(1), s.47-57.
Bozkurt, B. (2018). Sosyal adalet liderliği ile yöneticiye bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi
Brooks, J., Gaetane, J., Normore, A. & Hodgins, D. (2007). Journal of School Leadership, 17, 378-408.
Bush, T. (2007). Educational leadership and management: Theory, policy and practice. South African Journal of Education, 27(3), 391-406.
Cohen, E. and R. Lotan, (1995) Producing equal status interaction in the heterogeneous classroom. American Educational Research Journal, 32, (1), s.160
Çelik, V. (2015). Eğitimsel liderlik. 8. Baskı. Pegem. s.230-245
Çolak, M., (2015). Çalışma Hayatında Liderlik, Bursa: Ekin Yayınları.
Diş, O. ve Akbaşlı, S. (2019). Öğretmen görüşleri doğrultusunda lider okul yöneticilerinin yeterlikleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(2), 86-102.
Eryılmaz, E. (2020). John Rawls’un İnsaf Olarak Adalet Teorisi’nin Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. Güz (30) s.223-240.
Fraser, K. (2012). Exploring the leadership practices of social justice leaders at urban charter schools. (Doktora tezi). ProQuest Dissertations & Theses Global (1040871002) veri tabanından erişildi.
Furman, G. C. & Shields, C. M. (2003). How can educational leaders promote and support social justice and democratic community in schools? Paper presented at Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, USA.
Gören, S. Ç. (2019). Sosyal adalet liderliği, okul yaşam kalitesi ve okula aidiyet duygusu ilişkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
Güçlü, N., & Koşar, S. (2016). Eğitim yönetiminde liderlik. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
Hackman, H. W., & Rauscher, L. (2010). A pathway to access for all: exploring the connections between universal ınstructional design and social justice education. Equity & Excellence in Education, 37(2), pp.114-123.
İnce, M. (2017). Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (1), s.294-319. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/36470/417292
Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil.)
Karasar, N.: (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 35. baskı, Ankara, Nobel Akademi Yayıncılık.
Münüsoğlu, H. (2020). Eğitimin Kültürel Temelleri. Zeliha Nilüfer Nahya (Ed.) Eğitim Antropolojisi. Nobel, s.152
North, C. (2008). What is all this talk about “social justice”? Mapping the terrain of education’s latest catchphrase. Teachers College Record, 110 (6), s.1182-1206.
Önen, E. (2014). Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeği: Türk Ortaokul ve Lise Öğrencileri İçin Uyarlama Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 5 (42), s.221-234
Özdemir, M. (2017). Sosyal Adalet Liderliği, Okula Yönelik Tutum ve Okul Bağlılığı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42 (191), s.267-281.
Özdemir, M. (2018). Eğitim yönetimi alanın temelleri ve çağdaş yönelimler. Anı Yayıncılık. s.40-41,222
Theoharis, G. (2007). Social justice educational leaders and resistance: Toward a theory of social justice leadership. Educational Administration Quarterly, 43(2), s.221-258.
Tosun, A., Ay, M. H. ve Koçak, S. (2020). Yönetici gözüyle dezavantajlı okullar: sosyal adaletin sağlanması için çözüm önerileri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(3), 980-999. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.8c.3s.9m
Wade, R. C. (2001). Social action in the social studies: From the ideal to the real. Theory Into Practice, 40(1), 23-28.
Zhang, Y., Goddard, J. T. & Jakubiec, B. A. E. (2018). Social Justice Leadership in Education: A Suggested Questionnaire. Research in Educational Administration and Leadership, 3 (1), s. 57-59. DOI: 10.30828/real/2018.1.
İndir
Yayınlanmış
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Ulusal Eğitim Toplum ve Dünya Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
